Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Τρίτη 27 Δεκεμβρίου 2016

Boiled Stones (Τα Χριστούγεννα της Coca Cola)



Όσοι με παρακολουθούν τα τελευταία χρόνια ξέρουν πως ακόμα και σήμερα αγαπημένο μου Χριστουγεννιάτικο παραμύθι είναι το κοριτσάκι με τα σπίρτα κι'αγαπημένο μου Χριστουγεννιάτικο τραγούδι είναι ο μικρός τυμπανιστής. Αναμνήσεις παιδικών χρόνων και προβληματισμοί σύγχρονης εποχής.

Τις μεγάλες γιορτές της Χριστιανοσύνης, τα Χριστούγεννα και την Ανάσταση, που παρεπιπτόντως αυτή είναι η μεγαλύτερη γιορτή της Ορθοδοξίας κι'όχι τα Χριστούγεννα, τις περνώ οικογενειακά. Στα 30 χρόνια ενήλικης ζωής μου δοκίμασα πολλά είδη εορτασμών. Σε φιλικά σπίτια, σε ξενοδοχεία, ακόμη και σε πλατείες. Τίποτα δε μπορεί ν'αλλάξει το συναίσθημα των οικογενειακών μαζώξεων. Χωρίς να σημαίνει πως όσοι μαζευόμαστε είμαστε αγαπημένοι. Υπάρχουν χρονιές που είναι έτοιμα τα μαχαίρια, υπάρχουν χρονιές που είμαστε μέσ'την τρελλή χαρά, υπάρχουν χρονιές που είμαστε αδιάφοροι. Εκτός αυτού, τα 48 και χρόνια ζωής μου, με προσωπικές και άλλων εμπειρίες αλλά και με γονείς 80ρηδες πλέον, με έχουν μάθει πως κάθε στιγμή μπορεί νά'ναι η τελευταία σ'αυτόν τον κόσμο, οπότε είναι κρίμα για τον καθ'ένα μας να μην την χαίρεται και να τη ζει όπως καλύτερα νοιώθει ή έστω όπως λιγότερο άσχημα νοιώθει, φροντίζοντας να χαράζει αναμνήσεις κι'όχι τύψεις στην καρδιά του.

Και φέτος λοιπόν μια απ'τα ίδια περίπου. Κι'όμως, τίποτα δεν ήταν ίδιο. Κατ'αρχήν φέτος έφτιαξα όλα τα Χριστουγεννιάτικα γλυκά, κουραμπιέδες, μελομακάρονα και Christmas Cake, ενώ κάθε χρόνο αγόραζα τα πρώτα δυο και το τρίτο το έφτιαχνε η μητέρα μου, κάτι που δε μπορεί να κάνει πλέον. Και, αν και πρώτη φορά, έμειναν σχεδόν όλοι από ευχαριστημένοι μέχρι ενθουσιασμένοι απ'το αποτέλεσμα. Και έχοντας ακόμη συνήθειες του παρελθόντος στο μυαλό και στη ψυχή, έστω και ετοιμοθάνατες κι'έτοιμες να περάσουν στη σφαίρα των αναμνήσεων, πήρα απ'τα δημιουργήματά μου και στους πρών συναδέλφους μου. Και τίποτα δεν έχει αλλάξει. Άρεσαν σ'όλους, κι'αυτό με ικανοποίησε, και υπήρχαν και τα σταθερά άτομα που δεν δοκίμασαν, όπως ποτέ δεν έτρωγαν απ'τα κεράσματά μου σε γενέθλια και γιορτή και σε διάφορα άλλα γεγονότα. Και χάρηκα γι'αυτό, αφού για άλλη μια φορά ένοιωσα πως όσο λάθος κι'αν είμαι, δεν έφταιγα για το συγκεκριμένο παρελθόν. Αλλά γι'αυτό ίσως γράψω αργότερα.

Βρεθήκαμε λοιπόν οι λιγοστοί συγγενείς, λιγότεροι από συνήθως αφού εκτός απ'το ότι χώρισαν κάποιοι απ'την οικογένεια δεν είχαμε  άλλους καλεσμένους φέτος, φάγαμε, ήπιαμε, και άκουσα διάφορα. Κάθε χρόνο ακούω διάφορα, μιας και η γνωστή θλίψη των εορτών μαζί με το αλκοόλ αφήνουν ελεύθερα τα συναισθήματα του θυμού και της λύπης να εκφραστούν. Τίποτα πιο διδακτικό από τα παραπονεμένα λόγια, δικαίως ή αδίκως δεν έχει σημασία, των γηραιοτέρων. Όπως επίσης τίποτα πιο διδακτικό απ'το γύρισμα του τροχού της ζωής, τιμωρώντας συνήθως με το ίδιο νόμισμα αλλά ψηλότερης τιμής, τα μεγάλα λόγια, τις μεγάλες ιδέες και τα ανικανοποίητα συναισθήματα νεαρών ή και μεγαλυτέρων, παιδιά όλα του εγωισμού και της πλεονεξίας. Κάτι τέτοιο ήταν και το καινούριο απόκτημα μιας ανηψιάς, ένα μεταχειρισμένο αυτοκίνητο Suzuki Swift. Τι πιο φυσικό και συνηθισμένο για ένα νεαρό άτομο με περιορισμένα έσοδα θα μου πει κάποιος. Κι'έχει δίκηο, απ'την στιγμή που δεν ξέρει την ιστορία. Η ιστορία που έμεινε βαθειά χαραγμένη στην καρδιά μου και στο μυαλό μου όταν, λίγα χρόνια πριν, όντας παραχαϊδεμένη κι'έχοντας Mercedes δώρο απ'τον παππού της, είχε πει 'Δε μπορώ να φανταστώ πως μια κοπέλλα μπορεί να ονειρεύεται να καταφέρει ν'αποκτήσει ένα Suzuki Swift'. Έχει ο καιρός γυρίσματα λοιπόν.

Το είπα πολλές φορές πως θεωρητικά, με βάση τα κοινωνικά δεδομένα, γεννήθηκα και μεγάλωσα φτωχός. Από μικρός ήξερα πως δεν υπάρχει Άγιος Βασίλης που φέρνει δώρα (τότε τα έφερνε την Πρωτοχρονιά στα άλλα παιδιά, τη μέρα που γιόρταζε) αλλά μόνο ο Άγιος Βασίλης που φέρω το όνομά του αλλά όχι και τη χάρη του. Κι'αν είχα κανά δωράκι απ'τους φτωχούς γονείς μου καμιά φορά, ήταν κανά πουλοβεράκι, κανά μπουφανάκι, κανά ζευγάρι παπούτσια. Θυμούμαι και αρκετοί ίσως να το θυμούνται γιατί το λέω συχνά, τα δύσκολα χρόνια της προσφυγιάς, που στο δημοτικό που πήγαινα μας έπαιρναν μέτρα (μόνο τα προσφυγόπουλα εννοείτε) και μας έκαναν δώρο για τα Χριστούγεννα ένα ζευγάρι παπούτσια. Μια κατάσταση που συνέβαινε και 40 χρόνια πριν την εισβολή, στην Κύπρο της Αγγλοκρατίας και μετά. Τα παιδιά να παίρνουν για Χριστουγεννιάτικο δώρο ένα ζευγάρι παπούτσια, ένα μακρύ παντελόνι, ένα πουλοβεράκι. Κι'όχι όλα. Και ξαφνικά, ότι γινόταν πριν 40 χρόνια και πριν 80 χρόνια γίνεται και σήμερα. Πολλές φτωχές οικογένειες που ο μόνος τρόπος να περάσουν Χριστούγεννα 'καθώς πρέπει' ειναι να τους βοηθήσουν φιλόπτωχες οργανώσεις, να τους προμηθεύσουν απ'τα κοινωνικά παντοπωλεία, να τους ευεργετήσουν, να τους στείλει βοήθημα η (μη) κυβέρνηση, σ'Ελλάδα και Κύπρο. Εκτός αν χρωστάνε στην κυβέρνηση (γιατί το κράτος είναι διαλυμένο εδώ και πολλά χρόνια, σ'Ελλάδα και Κύπρο), οπότε το οποιοδήποτε βοήθημα δεν στέλνεται αλλά συμψηφίζεται με το χρέος. Η ίδια η κυβέρνηση δηλαδή λέει 'δε μας ενδιαφέρει αν έχεις να φας, θέλουμε τα λεφτά μας κι'ας πεθάνεις απ'την πείνα'.

Αξιοπρεπή Χριστούγεννα λοιπόν. Με ή χωρίς το Χριστουγεννιάτικο ρεβεγιόν αλλά σίγουρα με το πλούσιο τραπέζι την ημέρα των Χριστουγέννων. Με τα πολλά φώτα, στολίδια, δεντράκια και δώρα. Όλα αυτά που ήρθαν με την Coca Cola και τον δικό της Άγιο Βασίλη να διαλύσουν τον ψυχισμό μας εμφυτεύοντας στο μυαλό μας χρησιμοποιώντας τον άκρατο εγωισμό μας τα ιδανικά Χριστούγεννα, την ιδανική οικογένεια, όπως προβάλλεται στην τι.βι που λένε κι'ένα σωρό προϊόντα στο χαρτόνι τους. Άκουσα μια 19χρονη συμφοιτήτριά μου να λέει 'Αν δεν πάω Λεμεσό δε νοιώθω Χριστούγεννα επειδή η Λευκωσία δεν είναι αρκετά στολισμένη και δεν έχει πολλά φώτα'. Κάτι παρόμοιο με το Suzuki Swift. Αλλά ποιος μπορεί να κατηγορήσει τον ένα ή τον άλλο? Όλοι έχουμε ακούσει πως η ζωή είναι ο αυστηρότερος δάσκαλος επειδή πρώτα σου κάνει το τεστ και μετά το μάθημα. Σκέψου λοιπόν νά'σαι τόσο τούβλο που ούτε και έτσι μπορείς να μάθεις το μάθημα.

Στη μάζωξη λοιπόν των συγγενών άκουσα για πρώτη φορά για τις βραστές πέτρες. Μια συνταγή των φτωχών οικογενειών του παρελθόντος. Συνταγή απλή και σίγουρη. Όταν κλαίνε τα μικρά παιδιά απ'την πείνα και δεν έχεις να μαγειρέψεις, ούτε καν ένα κομμάτι ψωμί γιατί το φυλάς για την επόμενη μέρα, βάζεις μικρές πέτρες στην κατσαρόλα με νερό να βράσουν, λέγοντάς τους πως είναι κουκιά. Σε 2-3 ώρες τα παιδιά, πεινασμένα μεν αλλά κουρασμένα απ'το πολύ κλάμα και μη αντέχοντας άλλο να περιμένουν τα κακόψητα κουκκιά να ψηθούν, αποκοιμούνται. Και τότε κατεβάζεις την κατσαρόλα απ'τη φωτιά και την φυλάς ψηλά, να μην την βλέπουν τα παιδιά, έτοιμη για χρήση για το ερχόμενο βράδυ.

Αρκετοί φίλοι και γνωστοί μου υποφέρουν. Είτε απ'τη φτώχεια της τσέπης, είτε απ'τη φτώχεις του μυαλού, είτε ακόμα κι'απ'τη φτώχεια της καρδιάς. Αλλά κανείς δεν υποφέρει όπως τους ασθενείς και τους συγγενείς τους. Και κανείς δεν υποφέρει όπως το μικρό που έπαθε θερμοπληξία το καλοκαίρι και εδώ και 6 μήνες αυτός και οι γονείς του είναι μέσα στο νοσοκομείο, χωρίς να μπορούν όχι να ονειρεύονται αλλά ούτε καν να σκέφτονται το αύριο. Και είμαι σίγουρος πως πολύ θά'θελαν νά'ναι στο σπίτι τους υγιείς κι'ας έβραζαν πέτρες για τα Χριστούγεννα.

Τα Χριστούγεννα ποτέ δεν ήταν τα γλυκά που έφτιαξα, τα γλέντια που κάναμε, τα μηνύματα και οι ευχές που φέτος δεν έστειλα (και δε μου έστειλαν οπότε πάμε πάτσι), τα δώρα και τα στολίδια. Τα Χριστούγεννα πάντα ήταν μια καθαρή καρδιά απηλαγμένη από θυμούς, πίκρες, μίση, ζήλειες και παράπονα (που προσωπικά δεν έχω) κι ένας μικρός Χριστός Θεός που ήρθε ήσυχα και ταπεινά για εμάς κι'εμείς πάμε εκκλησία όχι για να τον υποδεκτούμε αλλά για να βρεθούμε με τους γνωστούς και να κοινωνήσουμε επειδή είναι το έθιμο. Και είμαι σίγουρος πως αν ήμασταν σε δίλημμα μεταξύ μιας Coca Cola και βραστών πετρών, όλοι θα διαλέγαμε την Coca Cola. Τελικά και τα Χριστούγεννα είναι για τους άλλους. Γιατί είμαστε πολύ μικροί για κάτι τόσο αληθινό που έχει αξία κι'όχι τιμή...